Y Cefndir
Diddymwyd y ddarpariaeth goramser contractiol gan gytundeb Statws Sengl 2012. Fodd bynnag, cydnabyddir bod nifer o staff mewn amrywiol wasanaethau yn gweithio goramser ac oriau ychwanegol.
Ar 6 Ebrill 2020 cyflwynwyd deddfwriaeth newydd a gynyddai’r cyfnod cyfeirio ar gyfer tâl gwyliau o 12 wythnos i 52 wythnos. Roedd y newid hwn yn gyfle i’r Cyngor adolygu’r trefniadau presennol o ran tâl gwyliau i gyflogeion.
Yr Egwyddor
Yr egwyddor allweddol sydd wrth wraidd tâl gwyliau yw’r egwyddor ganlynol:
‘Holiday pay is based on the principle that a worker should not suffer financially for taking holiday. The pay received by a worker while they are on holiday should reflect what they would have earned if they had been at work.’
Y Drefn Bresennol
Cyfeirir at y modd y trefnir tâl gwyliau yng Nghyngor Ceredigion ar hyn o bryd yn ‘dâl gwyliau cyfunol’. Golyga hyn y telir swm ychwanegol ar ben y gyfradd arferol a dderbynia’r cyflogai fesul awr, pan fo’n gweithio oriau ychwanegol/goramser. Telir y swm ychwanegol hwn fel canran (yn seiliedig ar hyd gwasanaeth y cyflogai) ac fe’i telir ar yr un pryd ag y telir yr oriau ychwanegol/y goramser.
Y Drefn Arfaethedig
Yn dilyn adolygiad o’n trefn bresennol ac yn sgil cyflwyno deddfwriaeth newydd, cynigir gwneud y newidiadau canlynol:
- Yn lle talu tâl gwyliau cyfunol ar bwynt enillion, cynigir cyfrifo tâl cyfartalog y cyflogai (cyflog arferol, goramser ac unrhyw daliadau ychwanegol rheolaidd eraill) dros gyfnod cyfeirio treigl o 12 mis
- Sicrhau bod gweithwyr achlysurol yn cronni, trefnu a chymryd gwyliau
- Sicrhau bod pob cyflogai yn derbyn tâl cyfartalog pan fônt ar wyliau
Mae’r penderfyniadau canlynol wedi’u cynnwys yn y cynnig hwn:
Am faint o ddiwrnodau y telir tâl gwyliau cyfartalog |
Gwyliau statudol yw isafswm y gwyliau y mae’n ofynnol i unigolyn gael hawl iddynt yn ôl y gyfraith, sef 28 o ddiwrnodau (sy’n cynnwys 8 gŵyl banc) ar hyn o bryd. Ein hisafswm ni o ran hawliau gwyliau yw 34 o ddiwrnodau (isafswm o 26 diwrnod o wyliau blynyddol ac 8 gŵyl banc). Mae’r ddeddfwriaeth yn nodi bod yn rhaid i ni dalu tâl gwyliau cyfartalog ar gyfer y gwyliau statudol, ond mae’r penderfyniad i dalu tâl gwyliau cyfartalog ai peidio ar gyfer gwyliau galwedigaethol yn ôl disgresiwn y cyflogwyr.
Er mwyn sicrhau tegwch, cytunwyd y bydd tâl gwyliau cyfartalog yn gymwys ar gyfer gwyliau statudol a gwyliau galwedigaethol, sy’n golygu y bydd cyflogeion yn derbyn tâl gwyliau cyfartalog ar gyfer pob gwyliau a gymerir. |
Pa daliadau i’w cynnwys wrth gyfrifo tâl cyfartalog |
Mae’r canllaw a’r ddeddfwriaeth yn nodi mai dim ond oriau ychwanegol/goramser rheolaidd ddylai gael eu cynnwys wrth gyfrifo tâl cyfartalog, fodd bynnag nid oes diffiniad clir beth sydd yn/beth nad yw’n rheolaidd.
Er mwyn sicrhau tegwch ac er mwyn ei gwneud hi’n haws deall a chyfrifo, cytunwyd y bydd yr holl oriau ychwanegol a’r goramser i gyd yn cael eu cynnwys wrth gyfrifo tâl cyfartalog. |
Pa gyfnod cyfeirio i’w ddefnyddio |
Y cyfnod a ddefnyddir i gyfrifo tâl cyfartalog cyflogai yw’r cyfnod cyfeirio. Noda’r canllaw a’r ddeddfwriaeth y dylai’r cyfnod cyfeirio bellach fod yn 52 wythnos am dâl (1 flwyddyn), ac yn yr achos hwnnw lle nad yw cyflogai wedi derbyn tâl am wythnos benodol, yna dylid ymestyn y cyfrifiad i gynnwys hyd at uchafswm o 104 wythnos (2 flynedd). Mae Cyngor Sir Ceredigion, ynghyd â llawer o sefydliadau eraill yn cyfrifo ac yn prosesu tâl yn fisol, felly y dull mwyaf addas yw defnyddio 12 mis am dâl, yn hytrach na 52 wythnos.
Er mwyn ei gwneud yn haws ei gyfrifo a’i ddeall, cytunwyd i seilio’r cyfnod cyfeirio ar fisoedd am dâl yn hytrach nag wythnosau am dâl. |
I bwy y mae’r trefniadau’n berthnasol
Bydd y trefniadau arfaethedig yn berthnasol i gyflogeion o fewn y grwpiau canlynol:
- Cyflogeion a chanddynt gontract achlysurol (dim oriau)
- Cyflogeion a chanddynt oriau cytundebol ac sydd yn cymryd gwyliau blynyddol
Ni fydd y trefniadau yn berthnasol i gyflogeion o fewn y grwpiau canlynol:
- Cyflogeion a chanddynt gontract wythnosau yn ystod y tymor
gan fod cyfrifiatâl gwyliau wedi’i gynnwys yn eu cyflog blynyddol - Athrawon
gan fod telerau ac amodau athrawon yn cynnwys cyfrifiad ar gyfer gwyliau
Gweithredu
Cynigir gweithredu’r newidiadau hyn o 1 Chwefror 2021 ymlaen.